ԳԱՐՆԱՆ ԱՌԱՎՈՏ

  1. Բանաստեղծության մեջ ընդգծված բառերը դրեք ուղիղ ձևով և դրանցով կազմեք նախադասություններ։
    Շան խաղալիքը շատ Զընգզընգալ է ։
    Անահիտը գիրէ կարդում։
    Լեռնային առուն խոխոջում է։
    քամին բարակ շընկշընկում է
  2. Յուրաքանչյուր քառատողում կա երկուական ենթակա, գտեք դրանք, դուրս գրեք և գրեք, թե ինչ են դրանք անում։

    Ձայներ — զընգզընգոց, ճղճղոց, խոխոջոց, գլգլոց, շնկշնկոց, զլզլոց, կռկռոց, կղկղոց, սլսլոց

    Գույներ — երկնագույն, լազուր, կապույտ, կանաչ, գույնեզգույն, երփներանգ
  3. կարդացեք բանաստեղծությունը 5 անգամ, ի՞նչ ձայներ եք լսում, ի՞նչ գույներ եք տեսնում բանաստեղծության մեջ։
    Բանաստեղծութան մեջ ես լսում եմ բարձր զանգերի զնգզնգոց, առվակի խոխոջ, ժամու բարակ շշնջոց, կռունկների կռկռոց։ Տեսնում եմ բազմերանգ գույները, հարսների շորորալը, ծաղիկների անմահական բուրմունքը զգում։
  4. Բանաստեղծությունը սովորեք անգիր և նկարեք այն։

ԻՍԿ ԼՈՒՍԻՆԸ ԺՊՏՈՒՄ ԷՐ

Շունը հետաքրքրութամբ նայում էր, թե իր բնի վրա ինչպես են գրութուն մեխում։ Գրութան դեղին ներկը վառ շողում էր, որպեսզի հնարավոր լինի հեռվից կարդալ դա․ << Զգուշեցե՛ք, կատաղած շուն է>>։

Անցորդները, որոնք նախկինում անտարբեր էին, հիմա սկսեցին գռգռել շանը․ նրանցից կպչուն ալիքներով վախ էր տարածվում։ Եվ շունն սկսեց չարանալ ․․․․

Մեր պապերը

Մեր պապերը՝ համառ, հպարտ, հուժկու բալուկներով, դիմացկուն դյութազուներ են եղել։ Նրանք մշտապես կյանքի ու մահվան կռիվ են տվել անղոր թշնամու դեմ։ Նրանք անկոտրում հավատի, սաստիկ հայրենասիրության շնորհիվ մենք պահպանելենք մեր մեծ հավատքը ու հայրենիքը։ Ափսոս, որ մեր հզոր հայրենիքը այսօր, տկար է, բայց հայի ոգինանկորում է, ու թե երանի թե ինձ ու իմ սերնդակիցներին, որ տեսնենք վերականգնված մեր վիթխարի հայրենիքը։

Հ․ Թումանյան «Հսկան» մաս 2

1․ Բնութագրեք հսկայի մորը, ձեր խոսքը հիմնավորեք տեքստից դուրս բերված հատվածներով։

Ամա՜ն, որդի, վա՜յ ինձ, ասավ.
Ի՞նչ ես անում էդ խեղճերին,

Բա չե ՞ս տեսնում, թե քո ձեռին
Ոնց են դողում: Ասենք մեծ ես,
Մի՞թե պիտի փոքրին տանջես:
Մեծ թե փոքըր, ինչ էլ լինի,
Ամեն ապրող շունչ կենդանի,

Որ ծընվել է արևի տակ,
Էս աշխարհքում միատեսակ,
Մինը պակաս, մյուսը ավել,
Ողջ էլ գիտեն խընդալ, ցավել,
Չըպարծենա երբեք ոչ ոք,

Թե ինքն անհաղթ մի բան է ջոկ.
Միշտ ուժեղից ուժեղը կա,
Իսկ ամենից ուժեղը՝ մահ…
Բա՛ց թող, որդիս,
Բա՛ց թող՝ գընան,

Ապրեն ազատ
Ուր կամենան:


2․ Ի՞նչ սովորեցրեց ձեզ բալլադը։
Ես սովորեցի, որ չի կարելի նեղացնել ինձնից թույլերին։
3․ Սևով նշված բայերի դեմքը, թիվը, ժամանակը գրեք։
չեմ ճանաչում – 1 դեմք, եզակի, ներկա, ժխտական
գան – 3 դեմք, հոգնակի,
Ապրե՛ք – 2 դեմք, հոգնակի, ներկա
փըչեցին – 3 դեմք, հոգնակի, անցյալ
են քըշում (քշում են) – 3 դեմք, հոքնակի, ներկա
կոտորվեցին – 3 դեմք, հոգնակի, անցալ
տեսավ – 3 դեմք, եզակի, անցալ
4․ Բալլադից դուրս գրեք գործիական հոլովով դրված 3, բացառական հոլովով դրված 2 գոյական։
Բացառական

Քթից, լանջից, ականջից, ուսերից, գրպանից

Գործիական

Շրխկոցով, զրնգոցով, քնով, բռնով


5․ Գրեք ստեղծագործական աշխատանք «Եթե ես շա՜տ ուժեղ և հարուստ լինեի» վերնագրով։
«Եթե ես շա՜տ ուժեղ և հարուստ լինեի»
Ես շատ կցանկանայ հարուստ լինել,
եթե ես հարուստ լինեյի,
ես շատբարի գործեր կկատարեյ։
Կօգնեյի բոլոր այն երեխաներին,
որոնք բնակարան չունեն։
Շատ խաղահրապարակներ կսարքեյ,
երեխաների համար, Ամեն ինչ կանեյ,
որ երեխաների դեմքից ժպիտը չպակասի։

Լեզվական աշխատանք 216-222

216. Տրված բառերից յուրաքանչյուրին ինչպիսի՞ հարցին պատասխանող մի քանի բառեր ավելացրո՛ւ (աշխատիր չկրկնել):

Օրինակ՝  քարե, բարձր, երկհարկանի, բնակելի, գեղեցիկ տուն:

            Քույր, եղբայր, մայր, հայր, տատիկ, պապիկ:
Քույր- գեղեցիկ
եղբայր-անկարք
մայր- կոկիկ
հայր-զվարճալի
տատիկ-բուսասեր
պապիկ-ձկնորս

217.Տրված գոյականներին ածանցներ ավելացրո՛ւ, որ ածականներ դառնան:

            Սիրտ, վախ, քար, մայր, երկինք, արև, փայտ, լեռ(ն), փողոց, երկաթ, օդ, ծաղիկ,           եղբայր, ոսկի, արծաթ, ծով, Ամերիկա, Ֆրանսիա, Գերմանիա:

Սիրտ-անսիրտ
վախ-վախենալ
քար-քարանալ
մայր-մայրական
երկին-երկնային
արև-արևային
փայտ-փայտե
լեռ(ն)-լեռնային
փողոց-փողոցային
երկաթ-երկաթյա
օդ-օդային
ծաղիկ-ծաղկել
եղբայր-եղբայրական
ոսկի-ոսկե
արծաթ-արծաթե
ծով-ծովային
Ամերիկա-ամերիկան
Ֆրանսիա-ֆրանսիաան
Գերմանիա-գերմաներեն

218. Ընդգծված ածականները տեքստից հանի՛ր:

Համեմատի՛ր. տրվա՞ծ, թե՞ ստացված տեքստերը ըստ մտքի։

            Ասում են, թե դաժան կոկորդիլոսն իր խեղճ զոհին ուտելուց հետո իսկական արցունքներ է թափում: Ի՞նչ է, այդ վայրենի կոկորդիլոսը թշվառ զոհին խղճո՞ւմ է: Գիտակ մարդիկ ասում են, որ կերածը մարսելու ժամանակ նրա օրգանիզմում ուրիշ գեղձեր էլ են գրգռվում, որից և աչքերից թափվող արցունքանման հեղուկ է առաջանում: Այդ սուտ, կեղծավոր լացը նկատի ունեն, երբ մեկի մասին ասում են, թե «կոկորդիլոսի արցունք է թափում»:

Ասում են, թե կոկորդիլոսն իր զոհին ուտելուց հետո արցունքներ է թափում: Ի՞նչ է, այդ կոկորդիլոսը զոհին խղճո՞ւմ է: մարդիկ ասում են, որ կերածը մարսելու ժամանակ նրա օրգանիզմում ուրիշ գեղձեր էլ են գրգռվում, որից և աչքերից թափվող հեղուկ է առաջանում: Այդ սուտ, լացը նկատի ունեն, երբ մեկի մասին ասում են, թե «կոկորդիլոսի արցունք է թափում»:

Երկու տեկստերը նույն իմաստն են արտահայտում։

222. Կետերի փոխարեն տեղադրի՛ր տրված ածականները: Տրված ու ստացված տեքստերը համեմատի՛ր:

Լայնահուն, հորդահոս, կարկաչուն, արագավազ, սառնորակ, զուլալ, տարբեր, ամենախոր, անուշահամ, բարձր, կապույտ, մաքուր, թափանցիկ, արևոտ, հանդարտ (եղանակ), հարուստ, լեռնային, գեղատեսիլ, ամենամեծ, սքանչելի, գողտրիկ, վճիտ:

            Գետնի վրայով ու հորդահոս գետեր, կարկաչուն ու … առվակներ են հոսում, գետնի տակից … ու … աղբյուրներ են բխում, և երբ նրանց ջրերը որևէ իջվածքում կուտակվում են,      լիճ է գոյանում: Իսկ որքա՜ն … լճեր կան: Երկրագնդի … լճի՝ Բայկալի ափերը         երիզող … լեռներն ասես … մշուշի վրա են կախված: Ձգվում է … լիճը       հարյուրավոր կիլոմետրեր, ու տեղացիները նրան ծով են անվանում: Բայկալը …      ու … ջուր ունի: … ու … եղանակին լճի հատակը տեղ-տեղ երևում է:
            Մեր հանրապետությունը … … լճերով … է: Դրանցից …ը Սևանա լիճն է, որտեղ           իշխան ձուկն է բնակվում: Դիլիջանից քիչ հեռու մի … լիճ կա: Նա այնքան … ջուր        ունի, որ նրան Պարզ լիճ են կոչում:

Լայնահուն, հորդահոս, կարկաչուն, արագավազ, սառնորակ, զուլալ, տարբեր, ամենախոր, անուշահամ, բարձր, կապույտ, մաքուր, թափանցիկ, արևոտ, հանդարտ (եղանակ), հարուստ, լեռնային, գեղատեսիլ, ամենամեծ, սքանչելի, գողտրիկ, վճիտ:


Գետնի վրայով լայնահուն ու հորդահոս գետեր, կարկաչուն ու արագավազ առվակներ են հոսում, գետնի տակից թափանցիկ ու լեռնային աղբյուրներ են բխում, և երբ նրանց ջրերը որևէ իջվածքում կուտակվում են,      լիճ է գոյանում: Իսկ որքա՜ն տարբեր լճեր կան: Երկրագնդի ամենամեծ լճի՝ Բայկալի ափերը         երիզող բարձր լեռներն ասես գեղատեսիլ մշուշի վրա են կախված: Ձգվում է լեռնային լիճը       հարյուրավոր կիլոմետրեր, ու տեղացիները նրան ծով են անվանում: Բայկալը կապույտ      ու անուշահամ ջուր ունի: Հանդարտ ու պարզ եղանակին լճի հատակը տեղ-տեղ երևում է:
            Մեր հանրապետությունը սառնորակ լճերով հարուստ է: Դրանցից ամենախորը Սևանա լիճն է, որտեղ           իշխան ձուկն է բնակվում: Դիլիջանից քիչ հեռու մի գողտրիկ լիճ կա: Նա այնքան զուլալ ջուր        ունի, որ նրան Պարզ լիճ են կոչում:

Համերգ

1․ Բանաստեղծության միջից դուրս գրեք տրական հոլովով դրված 5 և բացառական հոլովով դրված 1 բառաձև։
Տրական հոլովով
բերնին
ծերունին
երգին
աղմուկին
գլխին
Բացառական հոլովով
ժայռից
2․ Ինչո՞ւ է բանաստեղծությունը կոչվում «Համերգ»։
Բանաստեղծությունը կոչվում է Համերգ որոհետև ջրվեժները, թռչուները և նմանատիպ բնութան երեվույթները հանում են հրաշալի ձայներ և այտ ձայները լսում են ժայռերը։
3․ Ըստ քեզ հեղինակն ինչո՞ւ է վտակին համեմատում մանուկի հետ, իսկ անտառին՝ ծերունու։
Վտակի ջուրը անթատ փոխվում է նոր ջրի վրա իսկ անտառը ոնց կա այտենցել մնում է։
4․ Ըստ հեղինակի ինչպիսին է ժայռը, փորձեք ինքներդ ժայռին նարագրել։
Ըստ հեղինակի ժայռը շատ մռայլ էր։
5․ Գրեք ստեղծագործական աշխատանք՝ «Ես և բնությունը» վերնագրով։ 
«Ես և բնությունը»
Միայնակ կանգնած ժայռի շուրթին
Աչքերս փակել ու վայլելում եմ ․․․
Ես եմ ու բնությունը զարմանահրաշ,
Քամու մեղմ սոսաիյունը դեմքիս
Կարծես մորս շունչը լինի տաք,
Գետերի աշխույժ կարկաչի ձայնը
Ասես հոգուս ուրախ ճինչն է մանկություն ․․․
Ես միայնակ ժայռի շուրթին
ՈՒ բնությունը ժայռից տարածվող
Իմն է բնությունը մի անուն ունենք
Նույն սերը ունենք ու նույն կարոտը ․․․